Bevat:
– Pseudohypoaldosteronisme type 1, autosomaal dominant – OMIM#177735 https://omim.org/entry/177735 – NR3C2 gen
Ook bekend als: PHAIa; renale pseudohypoaldosteronisme type; autosomaal dominante PHAI
– Pseudohypoaldosteronisme type 1, autosomaal recessief – OMIM#264350 https://omim.org/entry/264350 – SCNN1A, SCNN1B, SCNN1G genen
Ook bekend als: gegeneraliseerd pseudohypoaldosteronisme type 1; PHA1b; autosomaal recessief
- De ziekte:
Een zeldzame, primaire vorm van resistentie tegen mineralocorticoïden, gekarakteriseerd door milde tot zeer ernstige zoutverspilling die ofwel beperkt is tot de nier (renale pseudohypoaldosteronisme type 1), ofwel gegeneraliseerd is en vele organen aantast (gegeneraliseerd pseudohypoaldosteronisme type 1).
- De symptomen:
De klinische presentatie vindt plaats in de neonatale periode met groeiachterstand, braken en dehydratie met biochemische bevindingen van hyperkaliëmie, metabole acidose en, verhoogde concentratie van aldosteron en renine in plasma. Het ontbreken van vroege tekenen of symptomen sluit de diagnose niet uit. De twee verschillende vormen kunnen worden onderscheiden op klinisch en genetisch niveau:
- Renale PHA1 is de meest voorkomende vorm en presenteert zich met milde mineralocorticoïde resistentie die beperkt is tot de nieren en die meestal verbetert in de vroege kinderjaren;
- Gegeneraliseerde PHA1 is een ernstigere vorm met zoutverspilling uit meerdere organen (waaronder longen, nieren, dikke darm, zweet en speekselklieren) en persistentie tot in de volwassenheid. In beide vormen is de presentatie in de neonatale periode met een zoutverliezend syndroom, groeiachterstand, braken en uitdroging. De gegeneraliseerde vorm kan zich presenteren met betrokkenheid van de respiratoire organen (waaronder aanhoudende rinorroe, infecties, tachypneu, terugkerend hoesten en piepende ademhaling, en, minder vaak, respiratory distress syndrome), en cutane laesies (veroorzaakt door ontsteking van eccriene structuren). Het klinische beloop kan worden gecompliceerd door hartritmestoornissen en hartstilstand bij gegeneraliseerde PHA1.
- Biologische bevindingen zijn onder meer hyponatriëmie, hyperkaliëmie, metabole acidose en ongepast hoge natriumuitscheiding in de urine.
- Te ondernemen maatregelen in geval van een vroege diagnose
- Baby’s met een positieve genetische test voor renale PHA1 vertonen 1 mutatie in de NR3C2 In plaats daarvan vertonen baby’s voor gegeneraliseerde PHA1 2 verschillende mutaties of 1 mutatie in homozygose in de SCNN1A-, SCNN1B- of SCNN1G-genen.
- Baby’s moeten borstvoeding blijven geven
- Laboratoriumbevindingen: aanwezigheid van hoge plasma- en urinaire aldosteron en hoge plasmareninespiegels.
- De diagnose is gebaseerd op genetische en laboratoriumresultaten, familiale voorgeschiedenis en klinische symptomen, indien aanwezig.
- De behandeling bestaat uit zoutsuppletie en rehydratatie en, indien geïndiceerd, correctie van hyperkaliëmie en acidose. Zoutsuppletie wordt toegediend in overeenstemming met de ernst van de ziekte. Symptomatische behandeling is noodzakelijk voor de aandoening van de luchtwegen en om het huidfenotype te corrigeren.
- Renale PHA1 verbetert met de leeftijd en de behandeling kan bij de meeste patiënten na een variabele periode worden stopgezet, meestal rond de leeftijd van 18-24 maanden. Met de leeftijd compenseren patiënten het distale zoutverlies door de mineralocorticoïde receptoras op te reguleren.
- Vroege diagnose binnen de eerste levensweek is van cruciaal belang voor overleving bij patiënten met gegeneraliseerde PHA1. Bij deze vorm is er geen remissie gemeld en zijn patiënten vatbaar voor levensbedreigende episodes van zoutverlies tot in de volwassenheid.
- Erfelijkheidsadvies wordt sterk aanbevolen voor gezinsplanning en evaluatie van risicovolle familieleden, zoals broers en zussen, aangezien er autosomaal dominante en autosomaal recessieve vormen zijn.
- Voor meer informatie:
Biblio: Furgeson SB, Linas S. Mechanismen van type I en type II pseudohypoaldosteronisme. J Am Soc Nephrol. 2010; 21(11):1842-1845. PMID: 20829405