DDC-gen
Ook bekend als: AADC-deficiëntie; Dopa-decarboxylase-deficiëntie; DDC-tekort
– OMIM#608643 https://omim.org/entry/608643
- De ziekte:
Een zeldzame, ernstige, genetische neurometabole aandoening geassocieerd met klinische manifestaties die verband houden met verminderde synthese van dopamine, noradrenaline, adrenaline en serotonine. Klinische manifestaties worden doorgaans gekenmerkt door vroeg optredende spierhypotonie, bewegingsstoornissen (oculogyrische crisis, dystonie), ontwikkelingsachterstand, ptosis, en niet-motorische symptomen (slaapstoornissen, prikkelbaarheid, overmatig zweten, en verstopte neus).
- De symptomen:
AADC-deficiëntie presenteert zich doorgaans in de zuigelingentijd met musculaire hypotonie, oculogyrische crises, en ontwikkelingsachterstand. Het ontbreken van vroege tekenen of symptomen sluit de diagnose niet uit.
Thermoregulatiestoornissen, autonome disfunctie, slaapstoornissen, dystonie, verstopte neus, voedingsproblemen en intellectuele achterstand zijn bijkomende kenmerken van de ziekte.
De leeftijd waarop de eerste symptomen beginnen varieert van de neonatale periode tot 12 maanden (gemiddeld 2-3 maanden). De meeste gepubliceerde patiënten hebben een ernstig fenotype met ernstige motorische ontwikkelingsstoornissen, terwijl sommigen een mild tot matig fenotype vertonen met het vermogen om zelfstandig te lopen en functionele onafhankelijkheid te hebben bij dagelijkse activiteiten. Er is gesuggereerd dat de symptomen kunnen evolueren met de leeftijd.
- Maatregelen die moeten worden genomen in geval van een vroege diagnose:
- Biochemische correlatie is belangrijk door de bepaling van biogene aminen in cerebrospinale vloeistof (CSF) en enzymactiviteit essay in plasma en mutatieanalyse. Bovendien wordt voorgesteld om in sommige programma’s metingen van 3-O-methyldopa (3-OMD) in gedroogde bloedvlekken bij screening van pasgeborenen te implementeren.
- AADCD is een levenslange ziekte die levenslang beheer en regelmatige follow-up met een kinderneurologisch centrum vereist, het beheer wordt verzorgd door een multidisciplinair team.
- De behandeling van AADC-deficiëntie is een uitdaging omdat de symptomen refractair zijn, vooral in ernstige gevallen. Een complex behandelingsregime, waaronder dopamine-agonisten, monoamineoxidaseremmers, pyridoxinefosfaat, anticholinergica en anti-epileptica is vereist.
- Verschillende ondersteunende therapeutische benaderingen (fysiotherapie, logopedie) worden aanbevolen.
- In klinische onderzoeken heeft gentherapie klinische verbetering aangetoond (verminderde frequentie van oculogyrische crises, gewichtsherstel en verbetering van het vermogen om te zitten, lopen en praten gedurende een periode van vijf jaar).
- Erfelijkheidsadvies dient aangeboden te worden aan familieleden die risico lopen.
- Voor meer informatie:
Biblio: Pearson TS, Gupta N, San Sebastian W, et al. Gentherapie voor aromatische L-aminozuurdecarboxylasedeficiëntie door MR-geleide directe afgifte van AAV2-AADC aan dopaminerge neuronen in de middenhersenen. Nat Commun. 2021; 12(1):4251. PMID:34253733.